UNS APUNTES PARA TER EN CONTA NOS PROCESOS DE MEDIACIÓN

Son da opinión de que non debemos de enconsertarnos nun único enfoque sobre cualquer disciplina ou ámbito do saber. Noutras palabras, gústame levar a práctica eso que se dí “ ser ancho de miras”. Por esto mesmo, cando se me ofreceu a posibilidade de acudir a un encontro de profesionais que traballan en casos de mediación dende o mundo da abogacía, non o pensei dúas veces.

Fixádevos, o nome que levaba como título estes encontros,  era “ 1º Laboratorio de mediación familiar” espacio colaborativo de debate, reflexión e creación conxunta. Estaredes dacordo conmigo  de que,  a pouco que a un lle gusten estos temas, vese tentado a asistir, para escoitar o que dicen,  pensan e aportan outros profesionais.

A asistencia a este laboratorio cumpriu con creces as miñas expectativas. Aprendín cousas, que sería difícil atopalas no mellor dos manuais que hai publicados sobre mediación. E a eso vou...

Quedei estupefacta cando me explicaron o que é un “genograma”. O mellor para algúns pode ser unha simpleza pero para min foi algo novo. É algo así como un árbol xenealógico,  que se utiliza para coñecer a estructura familiar e as relacións que se establecen entre eles pero non só biológicas. É dicir pódenos dar información detallada de cómo é a convivencia entre os membros dunha unidade familiar, tendo un acceso rápido a contidos cunha forte carga emocional. No ámbito da educación temos algo parecido que é o sociograma para avaliar as relacións que se establecen dentro dun grupo-clase. Cando estaba escoitando esto, ocurríuseme que podía ser de utilidade cando nos centros educativos, algún alumno che está describindo unha situación conflictiva na que interveñen varias partes en conflito e ás veces pérdeste entre tantos nomes e como actuou cada quen. Sería algo así como un organizador gráfico que axuda a clarificar o acontecido. Alguén dicía que había ferramentas online que ayudaban a facer esta tarefa

• Tamén aprendín que un abogado que defende o seu cliente nunca podería desempeñar o rol de mediador entre as dúas partes porque no caso de non chegar a acordo e ir pola vía xudicial, esta información non podería ser utilizada pola confidencialidade dos procesos de mediación. Por outra banda, as partes estarían condicionadas e non se establecería un clima de confianza.

•  A todos nos pareceu importante que a colocación dos mediados é mediadores  non debe de ser o chou. Sería máis ou menos unha disposición parecida a que se pode observar neste gráfico.

• A co-mediación ou o que é o mesmo a intervención de dous mediadores facilita os procesos de mediación. Saber facer preguntas abertas é fundamental para acadar a máxima información e resulta máis doado se o peso recae en máis dunha persoa. Tamén facilita a observación da linguaxe non verbal dos mediados proporcionando tantos o máis datos ca linguaxe verbal. É fundamental que os mediadores fagan un "análise de casos", para ver que erros se cometeron, que dificultades atoparon...

• Foi unha lástima que entre os asistentes só estivera eu como representante do eido educativo, xa que nese caso as aportacións serían máis enriquecedoras. Todos chegamos á conclusión de que implantar nos centros educativos, programas que fomenten a formación de mediadores e o diálogo como ferramenta de resolución pacífica de conflitos, evitaría que moitos casos xudiciais se resolvesen pola vía penal e seguramente se solucionarían dun xeito amistoso.

• Polo que puiden comprobar, no eido xurídico non hai "cultura de mediación", no sentido de que moitos non teñen un coñecemento en profundidade e confúndena coa negociación. A maiores, non todo o colectivo ten fe cega en que pode ser efectiva. Esto non é moi diferente do que pasa nos centros educativos, amén de que tampouco non hai un apoio institucional, a pesares de que o poñen "bonito" na lei de que convivencia, pero é só para que quede ben, e os centros que arreglan como poidan e mellor, se hai algún que se lle dé por pensar que a educación é algo máis que "as listas de materias top".